Det store folkebedraget...

...er omlag som følgjer: Vindkraft er grøn, fornybar og klimavennleg energi for framtida. Kolkraft er den største kjelda til utslepp av CO2, og ved å erstatte kolkraft med vindkraft, vil klimagassutsleppa gå ned.  Vindkraft skaper arbeidsplassar og verdiar i lokalsamfunnet.  Det hastar difor å byggje fleire vindturbinar.

Vindturbinar har negativt miljørekneskap

Vindturbinar har elendig effektivitet.  Statistikkar utarbeidd av NVE viser at gjennomsnittleg effektivitet i perioden 2011 – 2012 var ca. 31 %. Det tilsvarer ca. 3,7 måneder med full produksjon. I 2012 utgjorde vindkraft ”svimlande” 1,1 % av samla kraftproduksjon. 

I følgje pressemelding frå forrige regjering vil vindkraftanlegga på Fosen, som det no er gjeve konsesjon til, produsere strøm tilsvarande årsforbruket til 185.000 husstandar.  Siden vindkraft produserer strøm berre i nokre måneder i året, kan ein lure på kva desse185.000 husstandane skal varme seg på resten av året.

Vindturbinar er som kjent særs arealkrevjande.  Som statistikkane fra NVE viser er det ikkje samsvar mellom den krafta som blir produsert og den naturen som blir brukt, og i ein del tilfelle, rasert. Vindkraft har heller ingenting å seie for forsyningstryggleiken.

I Danmark er vindturbinar i ferd med å bli eit stort miljøproblem. 1 MW installert vindturbineffekt fører til 10 tonn glassfiberavfall. Avfall som ikkje kan resirkulerast.  Glassfiberavfallet frå vengjene må difor gravast ned eller brennast.  På Fosen der det er gjeve  konsesjon til 1.300 MW, vil det i løpet av dei 20 åra ein vindturbin i gjennomsnitt varer verte ca. 13.000 tonn miljøfiendtleg glassfiberavfall. Dette tilsvarar ca. 60.000 stk 14 fots plastbåtar.

Kvar  vindturbin har ein generator som omdannar energien i vinden til straum. Supermagnetane i generatoren i dei fleste nye, store vindturbinane brukar fleire hundre kg neodym pr. installert MW.  Neodym blir i all hovudsak foredla i byen Baotou i indre Mongolia.  Produksjonsprosessen fører til årlege utslepp av millionar av tonn med radioaktivt avfall som  forgiftar jordbruksareal  og grunnvatn.  Baotou står på Deng Feis kart over industrielle kreftlandsbyar i Kina. 

Boutou i indre Mongolia

Produksjonsprosessen av turbinstoffet neodym fører til årlege utslepp av millionar av tonn med radioaktivt avfall som  forgiftar jordbruksareal  og grunnvatn i Mongolia. 

Berre på Fosen vil det truleg gå med fleire hundre tusen kg neodym.  Miljøkonsekvensane av neodym vart  teke  opp i Europaparlamentet allereie i 2011. 

I tillegg kjem energien som går med til å produsere, transportere og montere turbinane, og energien som blir brukt i anleggsperioden.

Ein dråpe i havet

Norge var nettoeksportør av kraft kvar einaste månad i 2012, med samla netto eksport på ca. 18 TWh.  Det vart produsert i underkant av 150 TWh kraft, i all hovudsak vasskraft.  Til sammenlikning produserte vindkraft i 2012 ca. 1,6 TWh.  Tyskland har vedteke utfasing av kjernekraft, og når 80 millionar menneske treng straum, er det vel ingen som i sin villaste fantasi trur at norsk vindkraft kan bidra med noko som monnar.   

Sjølv om vi eksporterer all vasskrafta, hjelper det lite når Europa sitt kraftbehov er 3.500 TWh.  Då har ein sendt all kraft ut av landet.  Dersom ein skulle finne på å dekke Norge sitt kraftbehov med vindkraft, måtte ein  dekke store deler av landet med vindturbinar. 

I følgje avtalen om grøne sertifikat som er teikna med Sverige, skal Norge bidra med 13,2 TWh innan 2020.  I følgje retningsliner utarbeidd av NVE vil oppgradering av eksisterande vasskraftverk kunne gå inn i ordninga for el – sertifikat.  Regjeringspartiet Høgre har rekna ut at opprusting og utvidingar av eksisterande vasskraftanlegg har eit teoretisk potensiale på 15 TWh; meir enn heile fornybarmålet på 13,2 TWh.

Vindkraft erstattar ikkje kolkraft

Tvert i mot så bidreg den ustabile vindkrafta til auka forbruk av billig europeisk eller amerikansk kol som balansekraft. Tyskland er storutbyggjar av vindkraft.  Likevel aukar kolforbruket sammenlikna med 2011. I Tyskland var etterspurnaden etter kol i 2012 like stor som for 20 år sidan. Kolkraft kjem altså i tillegg til vindkraft.  Di meir vindkraft, di meir kolkraft, di meir forbruk.

I 2012 vart det eksportert gass frå Norge til Europa tilsvarande 10 gonger norsk vasskraftproduksjon.  Gass har halvparten så store utslepp som kol.  Det virkar difor som direkte latterleg å tru at norsk vindkraft skal bidra til å redde noko som helst anten det er nasjonalt eller internasjonalt. 

Arbeidsplasser lokalt

Vindturbinane vert produserte i utlandet og monterte av dei same utlendingane. Som dessutan har garantiansvaret nokre år.  Dei enorme støttebeløpa som vert innvilga  til vindkraftselskapa: Høg - Jæren fekk kr. 511 millionar for å setje opp 32 vindturbinar; kr. 16 millionar pr. turbin, er i realiteten ei storstila subsidiering av utanlandske arbeidsplassar.  No skjer subsidieringa gjennom grøne sertifikat som kjem på straumrekninga.  I tillegg til at vindkraftutbyggjarane har nokre store sugerør i statskassen, har dei no fått sugerør i di og mi lommebok òg.  I det daglege er vindturbinane fjernstyrte, så heller ikkje i driftsfasen er det arbeidsplassar av betydning for vertskommunane. 

Rammevilkår for vindkraftkommunane

      

Landsforeninga for norske vindkraftkommunar vart stifta på Smøla i 1999. Dei har i løpet av 15 år i realiteten ikkje oppnådd nokon ting.  På årskonferansen 14. mai 2013 kom det forslag om å sikre berørte lokalsamfunn andel av grunnrenta frå  vindkraftproduksjon, og kompensasjon for lokale miljøulemper.  Dette materialiserte seg i eit dokument 8 – forslag frå dåverande opposisjon.   Representanter for den  regjeringa varsla ei negativ haldning blant anna fordi vindkraft ikkje er lønnsamt.       

Samtidig ber vindkraftselskapa om betre vilkår, for eksempel i form av auka avskrivningar. 

Dette vil truleg redusere eigendomsskatten ved ei 10 – årig retaksering, og gir altså endå dårlegere uttelling for lokalsamfunna. 

Kven betalar prisen for vindkraftsatsinga?

Vindkraftsatsinga har allereie fått negative konsekvensar for velferda til hundretusener av innbyggjarar  her i landet.  7 kraftselskap på Vestlandet stifta i 2005 selskapet Vestavind Kraft AS, og i 2009 selskapet Vestavind Offshore AS.  Kraftselskapa er eigde av 48 kommunar i Sogn og Fjordane Fylkeskommune, og betalar årleg ut utbytte som finansierer blant anna eldreomsorga i eigarkommunane.

I perioden 2010, 2011 og 2012 har dei 7 kraftselskapa nedskrive aksjane i Vestavind – selskapa med i alt ca. kr. 220 millionar.  Fra 2010 til 2012 er samla utbytte frå  4 av kraftselskapa bortimot halverte, og 1 av eigarkommunane har innført eigedomsskatt. 

Det er ikkje skattefrådrag for nedskrivningane sidan dei er omfatta av fritaksmodellen.  Det er difor grunn til å lure på kva avkastning ein har sett føre seg av vindkrafta når ein kan ta ein så stor risiko.  Og så kan ein spørje seg kvifor samfunnet skal ha tru på vindkraft når ikkje kraftselskapa trur på det sjølve. Vindkraftaksjane har jo avgrensa verdi.  2 av eigarane av Vestavind – selskapa har sågar gitt uttrykk for at dei vil ut av vindkraft.  I pressa vart det forøvrig gitt uttrykk for at det kun var aksjane i Vestavind Offshore som var nedskrivne.

Demokratiske utfordringar / Lokalisering av anlegg

Det vert gjerne hevda  at vindkraft er ei føremon for kommunane som får eigedomsskatt.  No er det slik at ikkje alle kommunar har innført eigedomsskatt for verk og bruk.  Det burde glede regjeringa at vi har kommunar som har reservert seg mot denne skatten.

Enkelte vindkraftutbyggjarar tilbyr kommunane godtgjersle tilsvarande kva eigedomsskatt ville gitt. 

SAE Vind, som er ein av utbyggjarane på Fosen, har styrevedtak på at dei ikkje vil betale frivillig kompensasjon til kommunen. Dersom kommunen vil ha pengar frå SAE Vind, må kommunen innføre eigedomsskatt.  SAE Vind er vindkraftsatsinga til Statkraft og Agder Energi. 

Dette er sjølvsagt uakseptabel oppførsel av eit offentleg eigd selskap.  Vi har ei regjering som ikkje ønskjer skatteauke.  Styrevedtaket til SAE Vind er difor ikkje i samsvar med regjeringa sin politikk.  For det tredje så er det i strid med elementære demokratiske prinsipp at vindkraftutbyggjaren avgjer om næringslivet i vertskommunen skal betale eigedomsskatt. Det er også slik at skatt har eit føremål.  I det store og heile så er føremålet med dei skattane som blir samla inn her i landet å skaffe velferd til fellesskapet. Dersom eiendomsskatt blir innført som følgje av vindkraft blir føremålet det motsatte.  At vindkraftutbyggjaren får bruksretten til store deler av ein kommune til ein latterleg låg pris. 

For lokalsamfunnet blir vindkraft ein variant av Terra, ein gir frå seg arvesølvet i form av store naturområde og sit meir eller mindre tomhendte tilbake.

Vindkraftanlegga som no har fått konsesjon på Fosen vil okkupere eit areal tilsvarande halvparten av Nordmarka.  Ein kan tenkje seg reaksjonane dersom SAE Vind teppebomba Nordmarka med vindturbinar, ikkje bidreg med ein einaste lokal arbeidsplass, byggjer monstermaster tvers over byen, for så å ringje ordføraren og meddele at dersom Oslo vil ha pengar, får Oslo innføre eigedomsskatt. Då tenkjer eg vindturbinane ikkje var særleg  grøne lenger.   

Oppsummering

Vindkraft er ei dyr, ineffektiv, ureinande og konfliktskapande energikjelde som vi ikkje har bruk for i Norge.

Link:

Liste over ulemper og fakta ikring vindkraft tidlegare utarbeidd